NamenaPrve veze na daljinu nisu mogle da prenose glas ili muziku već je sutanovljen poseban kod, koji se kucao prekospecijalnog prekidača (tastera). Svako slovo i znak su predstavljeni određenom kombinacijom dužih i kraćih kontakata. U početku, kod se čuokao škljocanej releja na kome ej bial pričvršćena pisaljka, koja je ispisivala kd kao tačke i crte. Primalac poruke bi tako zapisanu poruku naknadno "dešifrovao" i prepisivao kao običan tekst.
Kasnije je umesto pisaljke korišćena zujalica koja je davala kraći ili duži ton tako da j eprimalac mogao lako da čuje i prepazna svaki znak i odmah ga zapiše kao takvog. Ovaj način prenošenja informacija danas se smatra zastarelim i sporim, ali i dalje važi za najpouzdaniji jer je upotrebljiv u uslovima najlošijeg prijema i velikih smetnji.
Morzeov kod se ne koristi samo u radio-vezama. Može se prenositi svetlosnim i dimnim signalima, dobošima, pa i najobičnijim kucanjem u tvrd predmet.
UpotrebaZa razumevanje telegrafije, potrebno je znati neka pravila:
- prvo pravilo je da telegrafski kod ne predstavljaju crte i tačke. To je samo i isključivo način grafičkog prikazivanja. Telegrafski kod se uvek uči i pamti kao zvučni signal.
- svaki znak se sastoji od kombinacije dva elementa: kratkog i dugog tona (grafički se predstavljaju kao tačka i crta). Trajanje ova dva signala nije određeno i uglavnom zavisi od veštine onoga koji emtiije, odnosno prima taj kod, ali je određeno da dugi signal uvek traje koliko tri kratka.
- između dva signala uvek se pravi pauza u trajanju od jednog kratkog signala, a između dva znaka se pravi pauza utrajanju dugogo signala. Između reči se pravi pauza u trajanju tri duga signala.
- kada čitate telegrafski kod kratki signal (tačku) čitate kao TI (sa kratkim I) a dugi kao TA (sa dugim A). To u stvari i nije čitanje već pevanje.
BrzinaBrzinu prenosa telegrafije određuje dužina trajanja kratkog zvučnog signala, jer kao što smo rekli, sva sotala trajanja telegrafskih elemenata se određuju na osvnovu trajanja najkraćeg.
Brzina se izražava na dva načina: brojem znakova u minutu i brojem reči u minutu. Kod nas je popularnije izražavanje brzine u znakovima u minutu. To je svakako relativan pojam, jer je trajanje znaka nije konstantno, neki znakovi su kraći a neki duži, tako da je ovako izražena brzina u stvari neka prosečna vrednost. Kod izražavanja brzine u rečima u minutu, kao trjanej reči se uzima trajanje reči PARIS.
Obično, telegrafistima brzina kucanja nije problem, i po pravilu svako može da kuca većom brzinom nego što može da primi, tako da se kao merilo veštine uzima brzina prijema. Na osnovutoga se određuju i kategorije telegrafista, pa se za reću kategoriju uzima brzinaprijema 60 znakova u minutu, za drugu kategiju 80 znakova u minutu a za prvu kategoriju 100 i više znakova u minutu.
Pošto telegrafisti mogu biti različito vešti, kod prenosa poruke telegrafijom, neophodno je da se utvrdi brzinu prenosa. Pravilo je da se veštiji telegrafista prilagođava manje veštom, dakle, da smanji brzinu kucanja tako da onaj drugi poruku može da primi.
SricanjeKada se poruke prenosi govorom, onda se naravno ne koristi telegrafija. Uglavnom se poruka prenosi tako što se pročita međutim, postoje situacije kada je potrebno tekst sricati, najčešće ako postoje smetnje u prenosu pa je govor teže razumeti, tekst je na nepoznatom jeziku, ili je poruka kodirana. Sricanje se vršiprema unapred dogovorenoj tabeli gde je svako slovo i znak zamenjen nekom lako prepoznatljivm rečju.
TABELA TELEGRAFSKOG KODA I SRICANJA ZNAKOVAslovo | kod | izgovor | izgovor (engleski) |
A | .- | Avala | Alpha |
B | -… | Beograd | Bravo |
C | -.-. | Cetinje | Charlie |
Č | | Čačak | |
Ć | | Ćuprija | |
D | -.. | Drina | Delta |
Dž | | džep | |
Đ | | Đakovica | |
E | . | Evropa | Echo |
F | ..-. | Futog | Foxtrot |
G | --. | Golija | Golf |
H | …. | Heroj | Hotel |
I | .. | Igalo | India |
J | .--- | Jadran | Julliet |
K | -.- | Kosovo | Kilo |
L | .-.. | Lovćen | Lima |
LJ | | Ljubovija | |
M | -- | Morava | Mike |
N | -. | Niš | November |
NJ | | Negoš | |
O | --- | Obilić | Oscar |
P | .--. | Pirot | Papa |
Q | --.- | Kvorum | Quebec |
R | .-. | Ruma | Romeo |
S | … | Sava | Sierra |
Š | … | Šabac | |
T | - | Timok | Tango |
U | ..- | Užice | Uniform |
V | …- | Valjevo | Victor |
W | .-- | Duplo ve | Whiskey |
X | -..- | Ksilofon | X-Ray |
Y | -.-- | Ipsilon | Yankee |
Z | --.. | Zemun | Zulu |
Ž | | Žabljak | |
1 | .---- | Jedinica | One |
2 | ..--- | Dva | Two |
3 | …-- | Tri | Three |
4 | ….- | Četiri | Four |
5 | ….. | Petica | Five |
6 | -…. | Šest | Six |
7 | --… | Sedam | Seven |
8 | ---.. | Osam | Eight |
9 | ----. | Devet | Nine |
0 | ----- | Nula | Zero |
U prilogu poruke imate datoteku sa zvučnim zapisima svih znakova.